یادداشت آموزشی/ سرطان دهانه رحم و راههای پیشگیری از آن

سرطان دهانه رحم، یکی از شایع ترین سرطان های دستگاه تناسلی زنانه است که به راحتی در مراحل اولیه قابل تشخیص و درمان کامل است؛ اما در صورتی که تشخیص آن به تأخیر افتد، درمان مشکل و گاهی ناموفق خواهد بود.

علل و عوامل:

 به گزارش پایگاه خبری – تحلیلی سلام دنا؛ علت دقیق بروز این نوع سرطان شناحته شده نیست، اما یک سری عوامل، خطر ابتلا به این بیماری را افزایش می دهد:

۱- ازدواج در سنین کمتر از ۱۶ سال

۲- آلودگی با ویروس پاپیلومای انسانی (ویروس مولد زگیل دستگاه تناسلی ) 

۳- ضعف سیستم ایمنی مثل بیمارانی که داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی مصرف می کنند یا به ایدز مبتلا هستند.

۴-  مصرف سیگار

۵- رفتارهای پرخطر جنسی 

۶- پایین بودن سطح اجتماعی – اقتصادی 

سن شیوع:

شایع ترین سن ابتلاء، دهه سوم تا پنجم زندگی است. (بعد از ۴۰ سالگی شیوع بیشتری دارد ) اما در زنانی که در سنین کمتر از ۱۶ سال ازدواج کرده اند و یا بیش از یک بار ازدواج کرده اند، شانس ابتلا به سرطان رحم در سنین کمتر از دهه سوم زندگی افزایش می یابد.

 علائم ونشانه ها:

بدخیمی دهانه رحم در مراحل ابتدائی بدون علامت است و معمولاً بوسیله انجام “تست پاپ اسمیر” کشف می شود.

وجود علائم بالینی زیر در یک خانم در سنین باروری می تواند هشداری مبنی بر مراحل پیشرفته سرطان دهانه رحم باشد:

۱- خونریزی نامنظم بین سیکل های قاعدگی به صورت لکه بینی، ترشح آغشته به خون، خونریزی خفیف و ظهور خون پس از ادرار  

۲- درد لگنی و ترشح خونی

۳- وجود زخم های گل کلمی شکل در دهانه رحم

۴-  افزایش ترشحات ناحیه تناسلی

۵- خونریزی تناسلی بعد از یائسگی

۶- طولانی شدن دوره های قاعدگی با خونریزی بیشتر

تشخیص :

معاینه لگن و پاپ اسمیر بهترین راه تشخیص هستند.

پاپ اسمیر، یک تست غربالگری برای تشخیص سرطان دهانه رحم است که به تشخیص به موقع و در نتیجه درمان مناسب و موفقیت آمیز سرطان دهانه رحم کمک می کند.

این آزمایش درکلیه خانم های ازدواج کرده اعم از همسردار، مطلقه و بیوه که در سنین باروری هستند به صورت مرتب هر سال، بایستی انجام شود.

نکات مهم در انجام آزمایش پاپ اسمیر :

۱- انجام پاپ اسمیر نباید حین قاعدگی باشد.

۲- بهتر است این تست در فاصله روزهای ۱۸-۱۲ سیکل قاعدگی انجام شود.

۳- حداقل ۲۴-۱۲ ساعت قبل از انجام آزمایش پاپ اسمیر بیمار نبایستی از پمادهای واژینال استفاده کرده باشد.

۴- ۲۴ساعت قبل از انجام آزمایش بایستی از نزدیکی کردن خودداری نماید.

درمان:

سرطان پیشرفته ممکن است به وسیله جراحی، رادیو تراپی، شیمی درمانی و یا ترکیبی از این موارد، درمان شود .

پیش آگهی :

در صورتی که تشخیص به موقع صورت گیرد و درمان آغاز شود، سرطان به خوبی قابل کنترل است، اما در صورت عدم درمان، سرطان به نواحی اطراف مثل غدد لنفاوی و بافت های نزدیک به لگن منتشر می شود.

*لیلا رستگار؛ کارشناس بهداشت خانواده دانشگاه علوم پزشکی یاسوج