شرایط سخت و پیچیده تسهیلات نهضت ملی مسکن
امید برای خانه‌دارشدن هر روز کم‌رنگ و کم‌رنگ‌تر می‌شود. افزایش افسارگسیخته قیمت مسکن از یک سو، افزایش اجاره‌بها و همچنین گرانی وام مسکن و اقساط بسیار بالای آن، همه‌وهمه راه خانه‌دارشدن اقشار نیازمند را سد کرده‌اند. حال که دولت دست به دامان طرح نهضت ملی مسکن شده است باز همان اقشاری که از هر نظر آسیب‌پذیرند و نیازمند مسکن در تهیه مقدمات این طرح نیز وامانده‌اند.
به گزارش سلام دنا؛ طرح نهضت ملی مسکن مانند تمام طرح‌های مسکن دولتی مربوط به افرادی است که از دهک‌های پایین درآمدی هستند و توانایی خرید سرپناهی برای خود را ندارند؛ اما برخی از این خانوارها حتی قدرت تهیه آورده این پروژه و پرداخت اقساط ماهانه تسهیلات آن را هم ندارند. این مسئله باعث شده است بسیاری از مشمولان از ثبت‌نام برای این واحدها انصراف دهند، درحالی‌که بحران خرید و اجاره مسکن در کشور هر روز وارد ابعاد تازه‌تری می‌شود.
جامعه هدف طرح‌های مسکن دولتی
جامعه هدف طرح‌های مسکن دولتی، دهک‌های پایین اقتصادی هستند؛ کسانی که درآمد آنها مطابق با حقوق وزارت کار از هشت میلیون تومان تجاوز نمی‌کند و اکنون با قیمت‌های سر به فلک کشیده مسکن در ایران دیگر توانی نزد آنها برای تأمین سرپناهی دائمی نمانده است. آخرین پروژه مربوط به این طرح‌های مسکن دولتی، نهضت ملی مسکن است.
همان‌طور که کارشناسان پیش‌بینی می‌کردند، این وعده تنها در سخن ساده بود و وضعیت اقتصاد کلان و عوامل دیگر باعث شد با موانع بی‌شماری مواجه باشد. اما حالا به نظر می‌آید گرفتاری‌های مربوط به واحدهای نهضت ملی مسکن تنها مربوط به دولت در زمینه ساخت نیست و مردم نیز برای ثبت‌نام و دریافت این واحدها با مشکل روبه‌رو هستند.
امتناع بانک‌ها از پرداخت وام نهضت ملی مسکن
یکی از مشکلات مردم در این زمینه امتناع بانک‌ها از پرداخت تسهیلات مربوط به نهضت ملی مسکن است. وزارت راه و شهرسازی اعلام کرده است که در ۶ ماه ابتدایی سال جاری ۶۰۶ هزار میلیارد تومان تسهیلات از سوی بانک‌های پاسارگاد، بانک خاورمیانه، بانک سامان و بانک اقتصاد نوین پرداخت شده است که نشان از توان مالی آنهاست؛ اما سهم مسکن در این تسهیلات تقریباً هیچ بوده است. این درحالی‌ست که طبق قانون، ۲۰ درصد از تسهیلات پرداختی بانک‌ها در سال باید به بخش مسکن اختصاص یابد.
بانک‌ها، مانع اصلی طرح
طرح نهضت ملی مسکن با پشتوانه تسهیلات بانکی و آورده‌های متقاضیان مطرح شد. اما نه تسهیلات بانکی می‌توانند گره کور این طرح را باز کنند، نه توان مالی متقاضیان به‌قدری است که قادر به پرداخت هزینه‌های ساخت‌وساز باشند. در این میان، بانک‌ها به‌عنوان بزرگ‌ترین مالکان کشور در بازار مسکن حضور دارند. مشاور وزیر راه و شهرسازی در امور نهضت ملی مسکن دراین‌خصوص بیان کرد که بدعهدی بانک‌ها در خصوص پرداخت تسهیلات مسکن باعث شده که وعدهٔ رئیس‌جمهور روی زمین بماند.
شرایط سخت و پیچیده تسهیلات
بر اساس قانون جهش تولید مسکن، بانک موظف هستند که بخشی از اعتبارات خود را به تسهیلات مسکن اختصاص بدهند و بر اساس همین قانون بود که دولت سیزدهم، تکیهٔ زیادی به همکاری بانک‌ها داشت.
اما واقعیت اینجاست که بانک‌های عامل، نه‌تنها به وظایف خود عمل نکردند؛ بلکه شرایطی که برای پرداخت تسهیلات در نظر گرفته‌اند، به‌قدری سخت و پیچیده است که خیلی از متقاضیان مسکن، اصلاً به سراغ دریافت این وام نمی‌روند.
حسن تیز مغز، مشاور وزیر راه و شهرسازی در بخشی از صحبت‌های خود اعلام کرد که در طی جلسه‌ای که با حضور رئیس‌جمهور و هیئت دولت برگزار شده، بانک‌ها موظف به پرداخت تسهیلات مسکن شده‌اند. هر یک از بانک‌هایی که در این مسیر کم‌کاری کند، باید ۲۰ درصد جریمه پرداخت کند.
انصراف مردم از پروژه
دردسر دیگر مردم در این زمینه به تأمین آورده این پروژه و پرداخت اقساط تسهیلات بازمی‌گردد. گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس از وضعیت متقاضیان طرح نهضت ملی مسکن نشان می‌دهد، در مجموع پنج میلیون و ۳۸۷ هزار نفر از متقاضیان این طرح تعیین تکلیف شده و حدود ۵۱۰ هزار نفر نیز هنوز در وضعیت تعلیق قرار دارند و در انتظار هستند.
همچنین بررسی وضعیت تأیید متقاضیان مشخص می‌کند، درخواست حدود سه میلیون و ۹۴۰ هزار نفر رد شده یا انصراف داده‌اند و تنها یک میلیون و ۴۵۰ هزار نفر مطابق ضوابط طرح توانسته‌اند تأیید نهایی را بگیرند.
یک کارشناس اقتصادی باتوجه‌به تأمین مسکن قشر متوسط بیان کرده است: طرح مسکن ملی نمی‌تواند طرح موفقی برای آن دسته از افرادی که از این طرح خارج شده‌اند، باشد و خارج‌شدن این دسته، بار مسئولیت آنها را از دوش دولت نمی‌کاهد؛ زیرا این دسته بد مسکن هستند و به‌هرحال دولت باید برای خانه‌دارشدن آنها برنامه‌ای داشته باشد.
وی یکی از دلایل انصراف کارگران و زنان از طرح مسکن ملی را بیکاری و عدم استطاعت مالی عنوان کرده و افزوده است: تلاش‌هایی در راستای اولویت اشتغال زنان سرپرست خانوار وجود داشت تا در شرایط نابرابر شغلی قرار نگیرند. شرایط زنانی که سرپرست خانوار هستند در مقایسه با دختران مجردی که در این طرح می‌توانستند خانه‌دار شوند نابرابر است، زیرا آنها به‌صورت تفننی به مقوله اشتغال نگاه می‌کنند و غالباً تحت حمایت خانواده هستند، ولی اشتغال برای زنان سرپرست خانوار جنبه حیاتی دارد و با بیکار شدن دیگر نمی‌توانند در این شرایط رقابت کنند.
دراین‌بین، برخی دهک‌های درآمدی حتی توانایی پرداخت آورده همین طرح‌های حمایت را هم ندارند؛ کسانی که درآمد ماهیانه آنها مطابق با حقوق وزارت کار یا حتی پایین‌تر از آن است و درصد بالایی از همان را هم صرف اجاره‌خانه‌ای می‌کنند که در چند سال اخیر به‌ویژه در کلان‌شهرها سر به فلک کشیده است.
طرح مسکن در وُسع
البته دولت در قالب طرح نهضت ملی برنامه‌ای نیز برای افراد بی‌بضاعت تدارک دیده است. برای پوشش افرادی که توانایی تأمین آورده این پروژه را ندارند، در قالب مسکن در وسع که زیرمجموعه نهضت ملی مسکن محسوب می‌شود، تفاهم‌نامه‌ای بین ستاد توانمندسازی محلات کم‌برخوردار و بنیاد مسکن امضا شده که مطابق با آن باید ۳۰۰ هزار واحد مسکونی برای اقشار فاقد مسکن و بد مسکن ساخته شود. طرح مسکن در وسع نیز البته رایگان نیست، اما متقاضیان می‌توانند با هر مقدار توانمندی که دارند در آن شرکت کنند.
مهم‌ترین تفاوت مسکن در حد وُسع با نهضت ملی مسکن این است که میزان آورده و زمان واریز را، خود متقاضی تعیین خواهد کرد. علی آقامحمدی، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام در مورد آخرین آمارهای مربوط به طرح مسکن در وسع گفته است: در این طرح تاکنون ۶۶ هزار نفر ثبت‌نام کرده‌اند و در وزارت راه و شهرسازی از لحاظ بند «ج» کنترل شده است.
او همچنین در این مورد توضیح داده است: تاکنون ۴۴ هزار متقاضی مورد تأیید قرار گرفته است که واجد شرایط هستند. تعاون‌بندی آنها صورت‌گرفته و الان در مرحله ساخت و به‌دست‌آوردن زمین است. به همین دلیل در تازه‌ترین اقدام، ستاد توانمندسازی محلات کم‌برخوردار با بنیاد مسکن تفاهم‌نامه‌ای را امضا خواهد کرد که اولین تعاونی‌ها حداقل در سه‌نقطه کار ساخت را با بنیاد مسکن استارت بزنند. به‌تدریج این طرح را گسترش داده تا بتوانیم مابقی ثبت‌نام‌ها را هم تا سقف ۳۰۰ هزار واحد مسکونی انجام دهیم.
آقامحمدی همچنین اعلام کرده است، تهران و سیستان و بلوچستان در صدر فهرست محلات کم‌برخوردار قرار دارند و محلاتی نظیر فرحزاد و امامزاده قاسم مشمول این طرح خواهند شد.
اما با وضعیت کنونی ساخت واحد و کمبود منابع مالی که در این زمینه وجود تا چه اندازه احتمال دارد مسکن در وسع به نتیجه برسد و واحدها برای این دهک‌های پایین درآمدی به مرحله تحویل برسد؟
تحویل ۱۲۰هزار مسکن ملی تا پایان سال
رئیس بنیاد مسکن انقلاب اسلامی از اجرای ۳۸۶ هزار و ۶۵۹ واحد نهضت ملی مسکن در شهرها و روستاها خبر می‌دهد و معتقد است: تا پایان امسال ۱۲۰ هزار واحد مسکونی تکمیل و تحویل متقاضیان می‌شود.
غلامرضا صالحی، رئیس بنیاد مسکن انقلاب اسلامی روند اجرای طرح نهضت ملی مسکن را در روستاها و شهرهای تحت مسئولیت آن بنیاد تشریح کرد.
آخرین آمار طرح نهضت ملی مسکن
رئیس بنیاد مسکن انقلاب اسلامی گفت: طبق آخرین آمار، ۶۰۶ هزار و ۵۴ واحد مسکونی نهضت ملی در روستاها و شهرها توسط بنیاد مسکن به مرحله اجرا درآمد که از این میزان ۲۱۹ هزار و ۳۹۵ واحد تکمیل و تحویل متقاضیان شد.
صالحی افزود: در حال حاضر ۳۸۶ هزار و ۶۵۹ واحد نهضت ملی مسکن در شهرها و روستاها توسط بنیاد در حال ساخت است که ۱۶۶ هزار و ۸۲۶ واحد آن روستایی و ۱۸۸ هزار و ۶۲۸ واحد شهری است.
به گفته وی، میانگین پیشرفت فیزیکی واحدهای روستایی در حال ساخت حدود ۷۹ درصد و میانگین پیشرفت فیزیکی واحدهای شهری ۲۷ درصد برآورد می‌شود. صالحی تصریح کرد: در برنامه است تا پایان سال جاری ۱۲۰ هزار واحد که ۱۰۰ هزار واحد آن روستایی و ۲۰ هزار واحد آن شهری است تحویل متقاضیان شود.
انتهای پیام/ح/ر/م
هیچ دیدگاهی درج نشده - اولین نفر باشید