ریه‌های تنفسی شیراز در آستانه انقراض/ ضرورت ایجاد بانک اطلاعاتی برای حفاظت از باغات شیراز
باغات قصرالدشت شیراز، که به عنوان ریه‌های تنفسی این شهر شناخته می‌شوند، با کاهش مساحت از ۳۵۰۰ هکتار به ۹۸۰ هکتار، با چالش‌های جدی مواجه شده‌اند.
به گزارش سلام دنا، این باغات نه تنها هویت تاریخی و فرهنگی شیراز را تشکیل می‌دهند، بلکه نقش مهمی در تأمین هوای پاک و زیست‌محیطی سالم برای ساکنان این شهر ایفا می‌کنند. در این راستا، ضرورت حفاظت از این پهنه‌های سبز بیش از پیش احساس می‌شود، چرا که ادامه این روند می‌تواند تبعات جبران‌ناپذیری برای محیط زیست و زندگی مردم داشته باشد.
باغات قصردشت؛ میراثی در خطر
باغات قصردشت، با قدمتی چندصد ساله، به عنوان میراث تاریخی زنده‌ای برای شیراز و حتی کشور محسوب می‌شوند. این باغات که روزگاری متراکم و سرسبز بودند، اکنون به دلیل ساخت و سازهای غیرمجاز و قانونی، به شدت کاهش یافته‌اند. عضو شورای شهر شیراز، به تلاش‌ها برای حفظ این باغات اشاره کرده و می‌گوید: «کمیته صیانت از باغات به منظور آسیب‌شناسی و اجرای سیاست‌های ترویجی تشکیل شده است.»
چالش‌های نظارتی و اطلاعاتی
ابراهیم کمالی، به فقر زیرساخت‌های اطلاعاتی و نظارتی بر باغات اشاره کرده و می‌افزاید: «ما در فقر زیرساخت اطلاعاتی و نظارتی به سر می‌بریم. هیچ کس در شهرداری نمی‌داند در کلان‌شهر شیراز چند هکتار باغ وجود دارد.» او تأکید می‌کند که برای حفاظت از باغات، نیاز به یک بانک اطلاعاتی جامع و به‌روز است که می‌تواند به شناسایی و حفاظت از باغات کمک کند. همچنین، نظارت بر باغات باید به صورت مستمر و با استفاده از فناوری‌های نوین مانند ریزپرنده‌ها و سیستم‌های دوربین مداربسته انجام شود.
همکاری مردم و مسئولان
کمالی همچنین بر اهمیت مشارکت مردم در حفاظت از باغات تأکید می‌کند و می‌گوید: «مردم باید خود را مسئول و شریک در حفاظت از باغات بدانند.» او همچنین به لزوم همکاری و همدلی بین دستگاه‌ها برای رفع مشکلات اشاره کرده و خواستار توجه ویژه به این موضوع از سوی مسئولان می‌شود. به گفته او، بدون همکاری مردم و مسئولان، هیچ اقدام مؤثری در راستای حفظ باغات انجام نخواهد شد.
معضلات آب و منابع طبیعی
یکی از مشکلات اساسی باغات قصردشت، کمبود آب و خشک شدن قنوات و چشمه‌ها است. کمالی به چاه‌های غیرمجاز در این منطقه اشاره کرده و می‌گوید: «استحصال آب در بالادست این منطقه توسط باغشهرها به خشک شدن قنوات و چشمه‌سارها انجامیده است.» او همچنین ایجاد تصفیه‌خانه‌های محلی را به عنوان یک اقدام قابل تقدیر برای تأمین آب باغات معرفی می‌کند. این اقدام می‌تواند به تأمین نیاز آبی باغات کمک کند و به احیای دوباره این مناطق سرسبز منجر شود.
سیاست‌های ترویجی برای حفظ باغات
ابراهیم کمالی در ادامه به سیاست‌های ترویجی که در کمیته صیانت از باغات در حال اجراست، اشاره می‌کند. این سیاست‌ها شامل آموزش باغداران، حمایت از مالکان باغات، شناسایی مشکلات و تلاش در جهت رفع آن‌ها، برنامه‌ریزی برای اقتصادی شدن و سودآوری باغات، و پیگیری برنامه‌های گردشگری و جشنواره‌های فصلی است. او تأکید می‌کند که این برنامه‌ها باید به صورت عملیاتی و با مشارکت همه ذینفعان اجرا شوند.
چالش‌های اقتصادی و اجتماعی
کاهش مساحت باغات نه تنها به محیط زیست آسیب می‌زند، بلکه می‌تواند تبعات اقتصادی و اجتماعی نیز به همراه داشته باشد. باغات قصردشت به عنوان منابع اقتصادی و گردشگری برای شهر شیراز عمل می‌کنند. اگر این باغات از بین بروند، نه تنها درآمدهای اقتصادی کاهش می‌یابد، بلکه هویت فرهنگی و اجتماعی این منطقه نیز تحت تأثیر قرار خواهد گرفت. به گفته کمالی، «باغشهرها بلای جان باغات قصردشت شده‌اند» و این روند باید متوقف شود.
نقش باغات در بهبود کیفیت هوا
باغات قصردشت به عنوان ریه‌های تنفسی شیراز، نقش حیاتی در بهبود کیفیت هوا دارند. این باغات با تولید اکسیژن و جذب دی‌اکسید کربن، به کاهش آلودگی هوای شهر کمک می‌کنند. همچنین، فضای سبز این باغات می‌تواند به کاهش دما و ایجاد میکروکلیماهای مناسب در منطقه کمک کند. با از بین رفتن این باغات، شیراز با مشکلات جدی‌تری در زمینه آلودگی هوا و تغییرات اقلیمی مواجه خواهد شد.
ضرورت آموزش و آگاهی‌بخشی
آموزش و آگاهی‌بخشی به مردم و باغداران درباره اهمیت حفاظت از باغات و روش‌های صحیح باغداری می‌تواند تأثیر بسزایی در حفظ این منابع طبیعی داشته باشد. برگزاری کارگاه‌های آموزشی، سمینارها و جشنواره‌های مرتبط با باغداری می‌تواند به ترویج فرهنگ حفظ باغات کمک کند. همچنین، رسانه‌ها نیز می‌توانند نقش مهمی در اطلاع‌رسانی و افزایش آگاهی عمومی ایفا کنند.
در این راستا، از تمامی شهروندان، فعالان محیط زیست و سازمان‌های غیردولتی خواسته می‌شود تا با پیوستن به این حرکت، در حفاظت از باغات قصردشت مشارکت کنند.
انتهای پیام/حیدر رضایی
هیچ دیدگاهی درج نشده - اولین نفر باشید