نوروز در کهگیلویه و بویراحمد/ سنت های زیبای نوروزی که خاطره شدند/ نوروز و امید؛ باورهای قدیم مردم کهگیلویه و بویراحمد

اگرچه آیین های زیبای خانه تکانی،درست کردن نان شیرین، تهیه آجیل محلی، چهارشنبه سوری،خیرات به یاد درگذشتگان، عوض کردن لباس سیاه صاحبان عزا،چاله گرم کنون یا سفره پر کنون و آشتی دادن افرادی که با هم کدورتی دارند از سنت های نوروزی مردم استان کهگیلویه و بویراحمد است که همچنان رواج دارد اما برخی از رسم ها به فراموشی سپرده شده اند که یادی از آنان خالی از لطف نیست.

به گزارش سلام دنا؛ نوروز در فرهنگ قدیم مردم کهگیلویه و بویراحمد جایگاه ویژه ای داشت به گونه ای که حلول سال نو دروازه ای رو به امید و روشنایی است و در باور مردم آن زمان حلول سال نو و بهار مقدمه و پیشاهنگ زندگی در یک سال آینده است، به همین خاطر با هزار امید و آرزو نماد های زندگی را در آیین های نوروزی شکل می دادند.

آیین های نوروزی مردم این دیار بر محورهای شادی، برکت ، زایندگی، سرسبزی و نشاط، تندرستی، نور و روشنایی استوار بود به همین علت سنت های نوروزی را شوق انجام می دادند.

برنامه ریزی برای تولد جوجه در روز عید نوروز
شهروندان کهگیلویه وبویراحمد در روزگاران کهن بیست روز پیش از فرا رسیدن سال نو تعدادی تخم مرغ را در سبد مخصوص می گذاشتند و مرغ را روی آن می خواباندند تا روز عید جوجه ها متولد شوند در آن زمان مردم بر این باور بودند که تولد جوجه ها همزمان با تحویل سال نو باعث برکت و زایش در آن سال می شود.

سنت های زیبای نوروزی که خاطره شدند
در آن دوران شهروندان ساکن کهگیلویه و بویراحمد که بخش عمده ای از آنان در روستاها زندگی می کردند و از رهگذر درآمد پرورش دام و طیور روزگار می گذارندند با نیت داشتن سالی پر رونق ،در اواخر دهه نخست اسفند ماه اقدام به تولید جوجه می کردند تا به یمن تولد جوجه ها در نخستین روزهای بهار امیدوار به سالی پردرآمد باشند.

عیدی دادن های متفاوت
عیدی دادن و عیدی گرفتن از سنت های زیبای نوروز باستانی در کشورمان است اما تا نیم قرن پیش مردم روستاهای کهگیلویه و بویراحمد با روش های جالبی این آیین را انجام می دادند که با تغییر شیوه زندگی اکنون به فراموشی سپرده شده است.

سنت های زیبای نوروزی که خاطره شدند
عیدی دادن، بسته به نوع جوامع (سنتی و مدرن) متفاوت است به عنوان مثال در جوامع سنتی رسم بر این است که هدیه و پیشکش‌ عید را به‌ صورت جنسی گوسفند، کله قند، پارچه، آجیل تهیه می کردند.

از آنجا که عیدی ملاهای مکتب خانه های قدیمی باید از سوی دانش آموزان تامین می شد یکی از دغدغه های کودکان پس از تحویل سال نو تامین عیدی معلمانشان بود در آن روزگاران بچه ها سرودی را برای پدر، مادر،عمو و سایر بستگان می خواندند تا از آنان برای آموزگاران خود عیدی بگیرند مانند این اشعار:

نوروز نو باز آمده بلبل به آواز آمده
کار جهان ساز آمده بابا بده نوروزی ام
تا بَر خورم از روزی ام
بابا تو هستی تاج سر از من مکن قطع نظر
چون از ملا دارم خطر بابا بده نوروزی ام
تا بر خورم از روزی ام
ملا به دارم میزند صد چوب به لارم می زند
خفیف و خوارم می کند بابا بده نوروزی ام
تا بر خورم از روزی ام
ای مادر حوری سرشت جای تو بادا در بهشت
ملا به من عیدی نوشت یک خلعت خوبی نوشت
مادر بده نوروزی ام تا برخورم از روزی ام
عمو تو هم چیزی بده یک کیز مویزی بده
یا اشتفی (طلا) ریزی بده عمو بده نوروزی ام
تا بر خورم از روزی ام

عیدی بردن ساکنان مناطق روستایی برای خان یکی دیگر آیین های مرسوم بوده ،یکی از هدیه های مخصوص که برای خان می بردند خوراکی به نام «مَیدَه» بود، مَیدَه نوعی شیرینی یا حلواست که با استفاده از آرد گندم و شیره انگور تهیــــه می شد به این ترتیب که مقداری آرد گندم و دوشاب را با هم مخلوط می کردند سپس آن را در ظرف مسطحی مانند سینی ریخته تا خشک شود و سپس با چاقو آن را به شکل قالب های کوچک برش میدادند این شیرینی در واقع چیزی شبیه به سوهان امروزی بود.

انتهای پیام/ فاطمه احمدی