نیاز استان فارس به هم‌افزایی برای ارتقای فرهنگ مطالعه/ چالش‌های کتابخوانی
استان فارس، با تاریخ غنی و فرهنگی عمیق، به عنوان یکی از مراکز مهم فرهنگی ایران شناخته می‌شود. این استان با ۲۷۰ کتابخانه عمومی و دسترسی به میلیون‌ها جلد کتاب، پتانسیل بالایی برای ترویج فرهنگ کتابخوانی دارد. اما با وجود این ظرفیت‌ها، آمارها نشان می‌دهد که میزان مطالعه در بین مردم فارس به سطح مطلوبی نرسیده است. برای ارتقای فرهنگ مطالعه و عادت‌های کتابخوانی در جامعه، همکاری و هم‌افزایی ۲۳ دستگاه مختلف ضروری است. این مقاله به بررسی وضعیت کنونی کتابخوانی در فارس و چالش‌های پیشرو می‌پردازد.
وضعیت کتابخانه‌ها و سرانه مطالعه
به گزارش سلام دنا؛ فارس با ۲۷۰ کتابخانه عمومی، از جمله استان‌های پیشرو در این زمینه است، اما این تعداد نمی‌تواند به تنهایی بیانگر میزان واقعی مطالعه مردم باشد. استاندار فارس در مراسم بزرگداشت کتاب و کتابخوانی بر لزوم پژوهش‌های عمیق‌تر در این حوزه تأکید کرد و هشدار داد که عدم توجه به تغییرات فرهنگی ممکن است به کاهش سرانه مطالعه منجر شود. آمارها نشان می‌دهد که در حال حاضر تنها ۳.۲ درصد از مردم فارس به کتابخانه‌های عمومی مراجعه می‌کنند، در حالی که استاندارد مطلوب باید ۳۵ درصد باشد. این آمار نشان‌دهنده نیاز فوری به اقدامات مؤثر برای جذب بیشتر مردم به کتابخانه‌ها و ترویج فرهنگ مطالعه است.
بررسی عادت‌های مطالعه
مدیرکل کتابخانه‌های عمومی فارس اشاره کرد که در دو دهه اخیر، دنیا به جای تمرکز بر سرانه مطالعه، به عادت‌های مطالعه مردم توجه کرده است. به عنوان مثال، در ایران، احتمال اینکه فردی کتابی را بخواند، ۶۰ درصد است، در حالی که این رقم در سطح جهانی ۴۰ درصد تخمین زده می‌شود. این آمار نشان‌دهنده پتانسیل بالای مطالعه در ایران است، اما نیاز به تحلیل عمیق‌تر دارد. بررسی عادت‌های مطالعه می‌تواند به شناسایی موانع و چالش‌های موجود در این زمینه کمک کند.
دسترسی به کتاب و منابع کتابخانه‌ای
در حال حاضر، بیش از ۳ میلیون و ۳۳۰ هزار نسخه کتاب در کتابخانه‌های عمومی فارس موجود است. با این حال، این آمار با استانداردهای جهانی فاصله دارد. به طور ایده‌آل، باید به ازای هر فرد چهار جلد کتاب در دسترس باشد، اما در فارس این میزان به یک جلد کتاب می‌رسد. با این وجود، به ازای هر عضو فعال کتابخانه، ۲۰ جلد کتاب در دسترس است که نشان‌دهنده بهبود وضعیت منابع کتابخانه‌ای است. این دسترسی می‌تواند به تشویق مردم برای استفاده از کتابخانه‌ها و افزایش مطالعه کمک کند.
آمار امانت کتاب و تأثیر آن بر فرهنگ مطالعه
در نیمه نخست سال جاری، ۸۰۰ هزار جلد کتاب از کتابخانه‌های عمومی فارس به امانت رفته است. این آمار نشان می‌دهد که به طور میانگین، هر عضو فعال در این مدت نزدیک به پنج جلد کتاب امانت گرفته و در سال به حدود ۱۰ جلد می‌رسد. این اعداد نشان‌دهنده آن است که جذب مردم به کتابخانه‌ها می‌تواند تأثیر مثبتی بر ارتقای فرهنگ کتابخوانی داشته باشد. برای افزایش این آمار، نیاز به برنامه‌ریزی و اجرای طرح‌های تشویقی برای جذب بیشتر اعضای فعال وجود دارد.
ضرورت تقویت زیرساخت‌های کتابخانه‌ای
برای افزایش میزان مطالعه و جذب حداکثری مردم به کتابخانه‌ها، نیازمند تقویت زیرساخت‌های کتابخانه‌ای هستیم. در حال حاضر، سرانه فضای کتابخانه‌ای در فارس ۱.۶۳ متر مربع است، در حالی که این شاخص باید به هشت متر مربع برسد. مدیرکل کتابخانه‌های عمومی فارس تأکید کرد که باید به فعال شدن دیگر کتابخانه‌ها مانند مساجد و مدارس نیز توجه شود. این افزایش فضا می‌تواند به بهبود دسترسی مردم به منابع کتابخانه‌ای و در نتیجه افزایش میزان مطالعه کمک کند.
نقش سند ملی خواندن در ارتقای فرهنگ کتابخوانی
سند ملی خواندن، که به تازگی به دستگاه‌های مرتبط ابلاغ شده، شامل ۲۳ دستگاه مختلف است که در ارتقای فرهنگ کتابخوانی مسئولیت دارند. این سند به بررسی تمام جنبه‌های چرخه کتاب و کتابخوانی پرداخته و هدف آن ارتقای عادت مطالعه در جامعه است. مدیرکل کتابخانه‌های عمومی فارس بر لزوم همکاری همه دستگاه‌ها برای تحقق این سند تأکید کرد. اجرای این سند می‌تواند به ایجاد یک برنامه منسجم و هدفمند برای ترویج فرهنگ کتابخوانی در استان منجر شود.
آمار مثبت در حوزه نشر کتاب
در یک سال گذشته، ۲ هزار و ۸۰۰ عنوان کتاب در فارس مجوز انتشار دریافت کرده‌اند و ۶۰۰ اثر به جایزه کتاب سال فارس رسیده است. این آمار نشان‌دهنده استقبال نویسندگان از فرهنگ کتابخوانی و تولید محتوای مکتوب در این استان است. این رشد در حوزه نشر کتاب می‌تواند به عنوان یک نشانه مثبت برای آینده فرهنگ مطالعه در فارس تلقی شود و به جذب بیشتر خوانندگان کمک کند.
وضعیت کتابخوانی در فارس، با وجود چالش‌ها و موانع موجود، نشان‌دهنده پتانسیل بالای این استان در ارتقای فرهنگ مطالعه است. برای دستیابی به هدف‌های مطلوب در این حوزه، نیاز به هم‌افزایی و همکاری بین دستگاه‌های مختلف و تقویت زیرساخت‌های کتابخانه‌ای احساس می‌شود. با توجه به آمارهای مثبت و منفی، می‌توان به این نتیجه رسید که تنها با تلاش جمعی و اجرای برنامه‌های منسجم، می‌توان فرهنگ کتابخوانی را در فارس به سطحی مطلوب رساند و از این طریق، به ارتقای سطح فرهنگی و اجتماعی جامعه کمک کرد.
چشم‌انداز آینده
امید است که با همکاری و هم‌افزایی دستگاه‌های مختلف و توجه به نیازهای واقعی جامعه، فارس به عنوان یک الگوی موفق در ترویج فرهنگ کتابخوانی شناخته شود. با ایجاد زیرساخت‌های مناسب، برنامه‌ریزی‌های هدفمند و تشویق مردم به مطالعه، می‌توان به آینده‌ای روشن و پر از کتاب و فرهنگ در این استان دست یافت. سرزمین فارس با تاریخ و فرهنگ غنی خود، شایسته است که به عنوان یک مرکز فرهنگی و ادبی در کشور مطرح شود و این امر تنها با همت و تلاش جمعی ممکن خواهد بود.
انتهای پیام/ حیدر رضایی
هیچ دیدگاهی درج نشده - اولین نفر باشید