عامل عفونت بیماری آنفلوانزا/ مهم ترین راه انتقال ویروس/ تفاوت بیماری آنفلوانزا و سرماخوردگی!

متخصص بیماری های داخلی گفت: آنفلوانزا یک بیماری ویروسی حاد تنفسی است که با تب، سردرد، درد عضلانی، تعریق، آبریزش بینی، گلودرد و سرفه بروز پیدا می کند که سرفه اغلب شدید بوده و برای مدتی ادامه می یابد، ولی سایر نشانه های بیماری بعد از ۲ تا ۷ روز خود به خود پیدا می کند.

به گزارش سلام دنا؛ دکتر سید غفار شفائی با بیان این مطلب که آنفلوانزا در افراد مختلف ممکن است از سایر بیماری های ویروسی دستگاه تنفس قابل تشخیص نباشد، می افزاید: اشکال بالینی این بیماری متفاوت بوده و ممکن است نشانه هایی مثل سرماخوردگی، برونشیت، پنومونی ویروسی و بیماری های حاد غیرقابل افتراق دستگاه تنفسی را نشان دهد.

اپیدمیولوژی

وی با اشاره به اینکه اهمیت آنفلوانزا در سرعت انتشار همه گیری ها (اپیدمی ها)، وسعت و تعداد مبتلایان و شدت عوارض آن بخصوص ذات الریه ویروسی و باکتریایی است، یادآور شد: در همه گیری های بزرگ، شکل شدید یا کشنده بیماری، بیشتر نزد سالمندان و افرادی که به دلیل عوارض مزمن قلبی، ریوی، کلیوی، بیماری های متابولیک و یا نارسایی ایمنی ناتوان شده اند، مشاهده می شود.

عامل عفونت بیماری آنفلوانزا

دکتر شفائی درباره چگونگی عامل عفونت این بیماری، با بیان اینکه ویروس آنفلوانزا از خانواده «ارتومیکسوویریده» است که سه تیپ A  و B  و C  دارد، توضیح داد: آنفلوانزا تیپ A با زیر گونه های (H2N2، H3N3، H1N1) توانسته است همه گیری ها (اپیدمی ها) و جهان گیری های (پاندمی های) بیماری را ایجاد نماید. تیپ B با میزان کمتری مسئول ایجاد همه گیری های منطقه ای یا گسترده بوده و تیپ C در همه گیری های کوچک موضعی نقش داشته است.

وی ادامه داد: موتاسیون مکرر ژن های گلیکو پروتئین های سطحی ویروس های آنفلوانزا B وA  منجر به ایجاد تیپ های گوناگون می شود که براساس منطقه جغرافیایی، شماره کشت و سال جداشدنشان نامگذاری می شوند. تاکنون ۱۶ گونه هماگلوتینین (H) و ۹ گونه نورآمینیداز(N) برای تیپ Aشناخته شده است.

مدیر شبکه بهداشت و درمان شهرستان کهگیلویه تصریح نمود: ایجاد زیرگونه های کاملا جدید آنتی ژنی در فواصل نامنظم و تنها برای ویروس های آنفلوانزا اتفاق می افتد و همین تیپ های ویروسی جدید هستند که جهانگیری های بیماری را بوجود می آورند. این ویروس ها نتیجه ترکیب غیرقابل پیش بینی آنتی ژن های ویروس های آنفلوانزا انسان با ویروس های آنفلوانزای خوکی و یا پرندگان هستند.

او گفت: تغییرات نسبتا جزیی آنتی ژنی در ویروس های A و B بطور دائم همه گیری های مکرر و منطقه ای را ایجاد می کند و باعث می شود که سالیانه ترکیب واکسن آنفلوانزا عوض شود.

مهم ترین راه انتقال ویروس آنفلوانزا

متخصص بیماری های داخلی دانشگاه علوم پزشکی استان کهگیلویه و بویراحمد در ادامه سخنان خود ترشح این ویروس و شناسایی آن را مورد اشاره قرار داد و افزود: معمولا ویروس آنفلوانزا را قبل از شروع علایم بیماری (۲۴ساعت قبل) در ترشحات دستگاه تنفسی فرد آلوده می توان شناسایی نمود و به طور معمول ویروس بعد از ۵ تا ۱۰ روز در ترشحات ویروسی فرد آلوده قابل گزارش نیست.

دکتر شفائی با بیان این مطلب که مهم ترین راه انتقال ویروس از طریق هوا در محیط های بسته پرجمعیت مثل اتوبوس های مسافربری، کلاس های درس، پادگان ها و مراکز پرجمعیت، شلوغ و فاقد تهویه مناسب است، گفت: از آنجا که ویروس آنفلوانزا ممکن است ساعت ها در شرایط سرد و رطوبت کم در محیط زنده بماند، انتقال ویروس از طریق ترشحات آلوده نیز می تواند صورت بگیرد و به همین خاطر بهتر است که افراد مبتلا به آنفلوانزا در منزل به استراحت بپردازند تا هم روند بهبودی تسریع یابد و هم از ابتلای دیگران به آنفلوانزا جلوگیری نمایند.

این متخصص بیماری های داخلی، دوره کمون (پنهان) این بیماری را کوتاه مدت (معمولا بین ۱ تا ۳ روز ) عنوان کرد و می افزاید: احتمالا دفع ویروس در بزرگسالان بین ۳ تا ۵ روز و در کودکان تا ۷ روز بعد از بروز نشانه های بالینی بیماری ادامه خواهد داشت.

علائم بیماری انفلوانزا

دکتر شفائی با بیان اینکه آنفلوانزا بدون عارضه بطور مشخص با حمله ناگهانی علائم بعد از یک دوره کمون ۱ تا ۳ روزه شروع می شود، گفت: بسیاری از بیماران می توانند زمان شروع علائم عمومی مانند تب، لرز، سردرد، درد عضلانی، بی حالی و بی اشتهایی را ذکر کنند که این علائم معمولا به مدت ۳ روز باقی می مانند.

وی با اشاره به اینکه علائم عمومی بیماری آنفلوانزا معمولا به مدت ۳ روز باقی می مانند، اضافه کرد: علائم عمومی شامل تب، لرز، سردرد، درد عضلانی، بی حالی و بی اشتهایی غالب بوده که درد عضلانی یا سردرد بیشترین علامت مشکل ساز است و شدت آن مرتبط با اوج تب است. همچنین ممکن است درد عضلانی در اندام ها و یا عضلات ناحیه پشت پا و در کودکان درد عضلات ساق پا بطور واضحی وجود داشته باشد.

متخصص بیماری های داخلی یادآور شد: درد مفاصل بطور شایع، درد شدید در عضلات چشم که می تواند به وسیله نگاه کردن به اطراف تشدید می شود و  همچنین علائم چشمی دیگر شامل اشک ریزش و سوزش چشم از دیگر علائم این بیماری است.

دکتر شفائی گفت: علائم تنفسی شامل سرفه خشک، درد شدید گلو، انسداد و ترشح بینی است که این علائم به طور معمول در شوع بیماری وجود دارند اما تحت تاثیر علائم عمومی پوشانده می شوند. همچنین خشونت صدا و خشکی یا ناراحتی گلو ممکن است وجود داشته باشد اما این علائم وقتی که علائم عمومی کمرنگ می شوند ظاهر شده و ۳ تا ۴ روز بعد از فروکش کردن تب باقی می مانند.

وی با بیان اینکه سرفه اکثرا وجود داشته و سخت ترین علامت است، اضافه کرد: سرفه ممکن است همراه با ناراحتی یا سوزش زیر جناق سینه باشد و در بالغین مسن ممکن است فقط تب بالا، سستی و گیجی بدون شکایات تنفسی مشخص داشته باشند.به علاوه طیف گسترده ای از علائم در بالغین سالم وجود دارد. (از علائم کلاسیک آنفلوانزا تا بیماری خفیف یا عفونت بدون علائم).

او همچنین گفت: تب یافته بالینی بسیار مهمی است که معمولا بسرعت بالا رفته و در شروع بیماری به ۴۱ درجه سانتی گراد می رسد و همراه با افزایش علائم عمومی است. وی افزود: تب معمولا مداوم بوده اما می تواند منقطع باشد، بخصوص اگر داروهای ضد تب، تجویز شده باشد.

تفاوت بیماری آنفلوانزا و سرماخوردگی!

مدیر شبکه بهداشت و درمان شهرستان کهگیلویه با اشاره به تفاوت های ویروس آنفلوانزا میان کودکان و بزرگسالان، یادآور شد: در دو انتهای طیف سنی، تفاوت های عمده ای در بروز آنفلوانزا وجود دارد، بطوری که خروسک همراه با عفونت ویروس آنفلوانزای فقط در کودکان روی می دهد و در میان بالغین مسن، تب یافته بسیار شایع و ثابتی است. اگر چه شدت پاسخ به تب ممکن است کمتر از کودکان و بالغین جوان باشد.همچنین عوارض ریوی در بالغین مسن بسیار شایعتر از هر گروه سنی دیگری است.

دکتر شفائی تصریح کرد: بطور کلی بیماری آنفلوانزا بدون عارضه یک بیماری خود محدود شونده است.بهبودی به سرعت ایجاد می شود اما بسیاری از بیماران کاهش قوای جسمانی یا انرژی را برای یک هفته یا بیشتر دارند.

وی در ادامه با اشاره به این مطلب که اغلب مردم آنفلوانزا را با سرماخوردگی شدید اشتباه می گیرند، گفت: بین این دو بیماری شباهت های بسیار و همچنین تفاوت هایی وجود دارد؛ اما در واقع علائم در بیماری آنفلوانزا بسیار شدیدتر از سرماخوردگی می باشد.

دکتر شفائی اظهار داشت: معمولا علائم بیماری مانند تب، سردرد، درد عضلانی، خستگی مفرط، خستگی یا ضعف، ناراحتی گلو، عطسه، التهاب بینی و سرفه در آنفلوانزا  نسبت به سرماخوردگی حادتر است.

اثر واکسیناسیون در بیماری آنفلوانزا / زمان مناسب تزریق واکسن

این متولی سلامت اثربخشی تزریق واکسن در بهبود و پیشگیری از بیماری آنفلوانزا را مفید توصیف کرد و گفت: در جمعیتی که در معرض خطر عوارض شدید بیماری آنفلوانزا هستند، اثر واکسیناسیون در کاهش بستری شدن بیماران و مرگ آنها شناخته شده است.

وی با بیان این مطلب که زمان مناسب برای واکسیناسیون در ایران، از شهریور ماه تا نیمه اول مهرماه است، اظهار داشت: بطور متوسط حدود ۲ هفته طول می کشد تا پاسخ محافظتی آنتی بادی پس از واکسیناسیون در بدن فرد حاصل شود.

دکتر شفائی این نکته را هم متذکر و یادآور شد: بطور کلی واکسن آنفلوانزا جهت گروه های در معرض خطر که ابتلاء به آنفلوانزا در آنان با عواقب سنگین تری همراه است و همچنین گروه های در معرض تماس به دلیل مشاغل خاص که بیشتر در معرض ابتلاء به بیماری هستند، تجویز می شود.

افراد در معرض خطر بیماری آنفلوانزا/ واکسیناسیون مادر منعی جهت شیردهی ندارد!

این متخصص بیماری های داخلی، افراد در معرض خطر این بیماری را بیماران ضعیف و ناتوان، سالمندان (افراد بالای ۵۰ سال)، ساکنین آسایشگاه ها و کارکنان آن، افراد مبتلا به بیماری های مزمن ریوی، قلبی عروقی و کلیوی و متابولیک، کارکنان حرفه های پزشکی و بهداشتی، خانم های بارداری که سه ماهه دوم و سوم حاملگی آنان مقارن با فصل شیوع آنفلوانزا بوده، کودکان و نوجوانان ۶ ماهه تا ۱۸ ساله تحت درمان طولانی مدت با آسپرین، مراقبین و سایر اعضاء خانواده بیماران و کودکان ۶ ماهه تا ۵ ساله برشمرد.

وی اضافه کرد: راه تزریق واکسن بر حسب راهنمایی کارخانه سازنده بصورت زیر جلدی یا عضلانی عمیق است که میزان یک نوبت واکسن در هر سال اوایل پاییز می باشد.

او گفت: واکسیناسیون افراد در معرض تماس یعنی؛ شاغلین مراکز بهداشتی و درمانی، نیروهای درمانی خدمت دهنده در منازل افراد پرخطر و اعضای خانواده افراد در معرض خطر و شاغلین در اورژانس ها و شاغلین مراکز گردشگری در کاهش سرایت ویروس به افراد در معرض خطر توصیه می شود.

وی این را هم گفت که البته واکسیناسیون مادر منعی جهت شیردهی به نوزاد نمی باشد!

عوارض نامطلوب واکسیناسیون آنفلوانزا

دکتر شفائی گفت: تزریق این واکسن عارضه چندانی ندارد، اما افرادی ک هبه تخم مرغ حساسیت دارند نباید این واکسن را دریافت نمایند!همچنین افرادی که به اجزای واکسن حساسیت دارند نیز با نظر پزشک واکسینه شوند.

وی شایع ترین عارضه جانبی را احساس سوزش در ناحیه تزریق واکسن عنوان و تصریح کرد: داروهای ضد ویروسی می توانند به عنوان مکمل پروفیلاکسی و درمان بکار برده شوند.همچنین برای کلیه افراد در معرض خطر می بایست واکسن آنفلوانزا تزریق شود و در صورت عدم مصرف واکسن، از دارو نیز می توان به عنوان پیشگیری در این گروه استفاده نمود.

انتهای پیام/ ز. همایون فر